Podcast Mysterieus België

Mons: De Engel van Mons / Bergen: De Engel van Bergen




De Engel van Mons deed voor het eerst van zich spreken tijdens de eerste gevechten tussen Duitse en Britse legers in wat later de Grote Oorlog genoemd zou worden. In augustus 1914 dreigde het volledige Britse expeditieleger nabij het stadje Mons vernietigd te worden door een vijand die drie keer zo sterk was. Maar op een bijna miraculeuze wijze slaagden de Britten erin te ontkomen aan de Duitse wurggreep, en zich terug te trekken achter de Marne.


In die dramatische omstandigheden publiceert de Britse schrijver van fantastische verhalen Arthur Machen in een Londens dagblad een verhaal in de vorm van een artikel. De bijdrage is getiteld The Bowmen en er wordt in verteld hoe de Duitsers, terwijl zij zich opmaken voor de genadeslag, in de hemel een groots visioen zien van een spookachtig leger dat de Britten ter hulp snelt. Dit spookleger is samengesteld uit de boogschutters van de Slag bij Azincourt, waar de Britten in 1415 een glorieuze overwinning hebben behaald. Het wordt aangevoerd door Saint Georges of Sint Joris, de schutspatroon van Engeland… en van de kruisvaarders. Hij is ook bekend als Drakendoder.

‘Ik wilde onze jongens en hun vrienden en bekenden op het thuisfront een boodschap van hoop meegeven,’ zal Arthur Machen naderhand verklaren. ‘Om die boodschap krachtiger te laten overkomen, schreef ik mijn fictief verhaal in de vorm van een reportage.’




Wanneer de veteranen van Mons naar huis terugkeren, brengen zij allerlei ‘ooggetuigenverslagen’ mee over engelen die bij Mons zijn opgedoken. Het zijn deze engelen geweest die hen in staat stelden zich aan de wurggreep van het Duitse leger te onttrekken. Honderden soldaten houden vol dat zij met hun eigen ogen hebben gezien hoe de engelen dwars door de kruitdamp oprukten naar de Duitse linies en de vijand doorzeefden met hun doorzichtige pijlen. Er zijn soldaten die verklaren dat zij hun leven te danken hebben aan een mysterieuze reddende engel die hen, zwaargewond, in veiligheid bracht en verpleegde. Arthur Machen herhaalt keer op keer dat hij het hele verslag verzonnen heeft, maar ook de soldaten houden voet bij stuk...

Zijn deze verslagen over de Engelen van Mons alleen maar het gevolg van een hallucinatie? Het resultaat van massahysterie, veroorzaakt door het artikel van Arthur Machen? Of is er meer aan de hand? In 1930 verscheen in de Britse krant The Daily News een artikel met de titel: The Angels of Mons: Explanation of the Visions. Hierin komt een Duitse ex-officier aan het woord, een zekere Friedrich Herzenwirth, die eerder al aan een dagblad in New York het volgende verklaarde: ‘De Engelen van Mons waren bewegende beelden, zichtbaar gemaakt op een “scherm” van mistig witte wolkenvelden in Vlaanderen, door cinematografische projectiemachines gemonteerd op Duitse vliegtuigen die zich bevonden boven de Britse linies.’


 Schilderij van Marcel Gillis, in het Musée d’Histoire Militaire in Mons.

Het artikel gaat verder als volgt:

De rapporten van Britse troepen gedurende de aftocht uit Mons op 24 augustus 1914 – dat zij ‘engelen met de afmetingen van mannen’ hadden gezien, die zich in de achterhoede van het terugtrekkende leger leken op te houden – werden door psychologen toegeschreven aan massahypnose en hallucinaties. Kolonel Herzenwirth zegt nu dat het de bedoeling was van de Duitsers met deze op een wetenschappelijke manier veroorzaakte ‘visioenen’ een bijgelovige angst te creëren in de geallieerde gelederen. Zij rekenden erop paniek te doen ontstaan en de weigering een vijand te bevechten die leek te genieten van een speciale bovennatuurlijke bescherming.


Maar de Duitsers misrekenden zich. ‘Wat we ons niet voorgesteld hadden,’ voegde de kolonel eraan toe, ‘was dat de Engelsen het visioen in hun eigen voordeel zouden gebruiken. Dit was een formidabel stukje contra-propaganda, want sommige Britten moeten zich terdege bewust geweest zijn van de mechanismen van onze truc. Hun methode om de engelen als beschermers van hun eigen troepen te interpreteren, deed de balans compleet in ons nadeel overslaan. Indien het Britse opperbevel zich tevreden had gesteld door een simpel legerorder te verspreiden waarin onze valstrik werd ontmaskerd, dan zou het resultaat niet half zo effectief geweest zijn.’


Kolonel Herzenwirth legt vervolgens uit dat de Duitsers meer succes boekten met hun projecties op de wolken van het Russische front in 1915. Daar werd de Maagd vertoond, met een opgestoken hand, alsof ze een teken wilde geven dat de moorddadige Russische nachtaanvallen gestopt moesten worden. Zoals ook in Vlaanderen het geval was geweest, waren de Duitse vliegtuigen uitgerust met zogenaamde ‘toverlantaarns’, voorzien van enorm krachtige Zeiss lenzen, en vlogen ze boven de vijandelijke linies. Een gordijn van sneeuw in de lucht boven het Duitse leger werd gebruikt als een scherm.




Hele regimenten die het visioen hadden gezien, vielen op hun knieën en gooiden hun wapens weg, beweert kolonel Herzenwirth. De truc werd aan het Russische front verscheidene keren herhaald en was telkens succesvol. ‘We wisten van de krijgsgevangenen, dat in sommige gevallen officieren werden gedood door de soldaten van hun eigen compagnie, die daarna hun wapens weggooiden, roepend dat zij zich niet schuldig wilden maken aan het schieten op een leger waarover de Moeder van God waakte.’

Met de Fransen in Picardië en de Champagnestreek maakten de Duitsers evenwel een andere misrekening. ‘In plaats van de vrouwenfiguur die we op een nacht projecteerden op de wolken als de Maagd te beschouwen, of als een heilige die ons leger beschermde, herkenden de Fransen haar prompt als Jeanne d’Arc. En de balans sloeg nogmaals om in ons nadeel, toen we in Vlaanderen de vrouw veranderden in een man. De Britten beweerden dat het Sint-Joris was.’




Een paar dagen later verscheen een nieuw bericht over de kwestie in de krant The Daily News: ‘Een vooraanstaand lid van het Departement Inlichtingen van het huidige Duitse Ministerie van Oorlog verklaart dat het verhaal van kolonel Herzenwirth een grap is en dat Herzenwirth zelf een mythe of, indien hij toch bestaat, een leugenaar is. Zijn bestaan werd in ieder geval officieel ontkend.’

De Engelen van Mons waren toen echter al lang uitgegroeid tot de grootste mythe van de Eerste Wereldoorlog.






Rond dit verhaal schreef Patrick Bernauw de roman De Engel van Mons en produceerde hij samen met fotograaf Marc Borms het stadsspel Het Mysterie van Mons, met actrice Lynn Van Royen als de Engel. Dit stadsspel is ook beschikbaar in een Engelse en een Franse versie en wordt gespeeld met een fotoboek.


Myebook - The Mystery of Mons - click here to open my ebook



Wenst u dit spel geheel voor u georganiseerd te spelen met Patrick Bernauw als spelleider, neem hier dan een kijkje.

Wenst u dit spel geheel zelf te organiseren met een handig doe-het-zelf pakket, neem hier dan een kijkje.












De Engel van Mons

Ebook By Patrick Bernauw
Category: Fiction » Mystery & Detective » Historical
Words: 37833 (approximate)

 

Welk verband bestaat er tussen een mysterieus meisje en een krantenartikel van de schrijver Arthur Machen, over de Engelen van Mons? Dit magische schimmenleger zou in 1914 gevochten hebben aan de zijde van de Engelsen... "Ik heb ze verzonnen," beweert Machen. - "Wij hebben ze met onze eigen ogen gezien," zeggen de veteranen van Mons.





Ebook formats:

Online Reading (HTML)
View
Online Reading (JavaScript)
View
Kindle (.mobi)
Download
Epub (open industry format, good for Stanza reader, others)
Download
PDF (good for highly formatted books, or for home printing)
Download
RTF (readable on most word processors)
Download
LRF (for Sony Reader)
Download
Palm Doc (PDB) (for Palm reading devices)
Download
Plain Text (download) (flexible, but lacks much formatting)
Download
Plain Text (view) (viewable as web page)
View
Smashwords - De Engel van Mons - A book by Patrick Bernauw

Reacties

Muzikaal Moordspel Podcast in Mysterieus België

Luisterboeken Podcast

Populaire posts van deze blog

Over een DNA onderzoek op het bloed van koning Albert I in Marche-les-Dames... en wat het (niet) verklaart

Ligneuville: Monsieur et Madame Hawarden

Antwerpen: Brabo en Antigoon

Sint-Pieters Rode: Het Spookkasteel van Horst

De mysterieuze dood van Prins Boudewijn van België in 1891

Stad X - Stadsspel, Fotozoektocht, Quiz

Figy.be - Belgische Sagen, Mythen & Legenden

Mechelen: De Geschiedenis van Opsinjoorke

Urban Legends in Mysterieus België

05. De moord op koning Albert